Streszczenie Raportu PARP i Analiza Możliwości dla Włoskich Przedsiębiorstw
1. Wprowadzenie
Niniejszy dokument zawiera syntetyczne opracowanie raportu „The Green Technology Sector in Poland – 2024”, opublikowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) w ramach europejskiego programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021–2027. Raport stanowi część projektu Brand Hub, którego celem jest wspieranie umiędzynarodowienia polskich MŚP działających w sektorze zielonych technologii.
Polska to obecnie rynek w dynamicznej transformacji, napędzany celami dekarbonizacji, rosnącym popytem wewnętrznym i intensywnym wsparciem publicznym dla inwestycji zrównoważonych. Dokument wskazuje również na główne obszary komplementarności z włoskim łańcuchem dostaw i ilustruje możliwości wejścia i współpracy przemysłowej.
2. Kontekst ogólny
Polska odgrywa coraz większą rolę w transformacji ekologicznej Europy Środkowej. Rozpoczęty został proces głębokich zmian w krajowym miksie energetycznym, strukturze przemysłowej i infrastrukturze środowiskowej. Długoterminowe cele – zgodne z Europejskim Zielonym Ładem – obejmują:
- redukcję emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 r.;
- osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r.;
- znaczący wzrost udziału energii odnawialnej w miksie energetycznym;
- wdrażanie cyfrowych, cyrkularnych i niskoemisyjnych modeli produkcji.
3. Analiza sektorowa
3.1 Energia wiatrowa
Na koniec 2023 roku całkowita moc zainstalowana wynosiła 9,56 GW, co odpowiada 14% krajowego miksu energetycznego. Polska planuje podwoić tę wartość do 2030 roku. Potencjał offshore w rejonie Morza Bałtyckiego szacowany jest na 33 GW, co mogłoby przełożyć się na ponad 130 TWh rocznej produkcji energii. Szacowany wpływ sektora wiatrowego na gospodarkę to od 6 do 9 mld PLN rocznie. Potencjał dla firm obejmuje dostawy komponentów, produkcję wież, projektowanie infrastruktury morskiej, logistykę portową i usługi utrzymania.
3.2 Energia słoneczna
Zainstalowana moc fotowoltaiczna przekroczyła 17 GW, a rynek wciąż rośnie w tempie ponad 60% rocznie (dane z 2022). Segment mikroinstalacji pozostaje dominujący, lecz szybko rozwija się sektor instalacji komercyjnych i przemysłowych. Wśród nowoczesnych technologii znajdują się perowskity, moduły bifacjalne, agro-PV, BIPV i floating PV. Włoskie firmy mogą zaoferować wysokiej klasy moduły, systemy magazynowania, inwertery i usługi EPC.
3.3 Energia geotermalna
Potencjał geotermalny występuje na około 25% powierzchni kraju. Aktualnie funkcjonuje 7 instalacji o łącznej mocy 130 MWt. Zgodnie z planami rządu do 2050 roku w Polsce ma być zainstalowanych 230 000 pomp ciepła geotermalnych. Możliwości dla przedsiębiorstw obejmują dostawy pomp, projektowanie systemów hybrydowych, sieci ciepłownicze oraz usługi wiertnicze.
3.4 Biomasa i biogaz
Biomasa odpowiada za 70% energii odnawialnej produkowanej w Polsce. Istnieje 380 aktywnych instalacji biogazowych, a plany zakładają potrojenie tej liczby do 2040 roku. Rozwijane są technologie takie jak bioCNG, kogeneracja, nawozy organiczne, biometan. Przedsiębiorstwa mogą oferować kompletne instalacje, technologie oczyszczania biogazu, elementy do fermentacji beztlenowej i rozwiązania zintegrowane z rolnictwem.
3.5 Inteligentne sieci i cyfryzacja
Siecią przesyłową wysokiego napięcia zarządza PSE (ponad 15 000 km). Obserwujemy silne inwestycje w automatyzację, digitalizację i bezpieczeństwo energetyczne. Technologie w fazie wdrażania to AI, blockchain, smart metering i predykcyjne utrzymanie infrastruktury. Firmy włoskie mogą dostarczać komponenty automatyki, systemy monitoringu i oprogramowanie do zarządzania siecią.
3.6 Wodór
Polska jest trzecim producentem wodoru w UE, z roczną produkcją 785 000 ton (głównie wodór szary). Powstaje 11 regionalnych Dolin Wodorowych, skoncentrowanych na transporcie publicznym, kolejnictwie, cieple sieciowym i magazynowaniu. Możliwości dla firm obejmują dostawy elektrolizerów, magazynowanie, technologie power-to-gas i integrację wodoru z OZE.
3.7 Gospodarka o obiegu zamkniętym
Polski wskaźnik circularity wynosi 10,2% (powyżej średniej globalnej). Główne obszary to recykling tworzyw sztucznych, odzysk TPE, ponowne wykorzystanie łopat wiatrowych, logistyka odpadów z zastosowaniem AI. Możliwości: instalacje przetwarzające, projektowanie systemów sortujących, zarządzanie logistyką odwrotną, technologie recyklingu.
3.8 Gospodarka wodna
Sektor obejmuje ponad 2 700 operatorów (samorządowych i prywatnych). Dynamiczny rozwój infrastruktury jest wspierany funduszami europejskimi. Wzrost zapotrzebowania dotyczy m.in. oczyszczania ścieków, retencji wód deszczowych, monitorowania mikro-zanieczyszczeń i cyfrowego zarządzania siecią. Firmy mogą oferować instalacje modułowe, systemy SCADA, sensorykę i technologie ponownego wykorzystania wody.
4. Możliwości dla włoskiego łańcucha dostaw zielonych technologii
4.1 Przewagi konkurencyjne systemu włoskiego
Włoski przemysł wyróżnia się wysokim poziomem inżynierii, kompetencjami projektowymi oraz silną obecnością w sektorach takich jak OZE, efektywność energetyczna, gospodarka wodna i gospodarka odpadami. Włochy są także liderem we wdrażaniu rozwiązań „pod klucz” w małej i średniej skali oraz w integracji technologii w systemy złożone. Takie kompetencje są szczególnie cenne w kontekście potrzeb polskiego rynku, który poszukuje dostawców technologii sprawdzonych, elastycznych i kompatybilnych z ramami unijnymi.
4.2 Komplementarność polsko-włoska
Polska gospodarka opiera się na silnej bazie produkcyjnej, lecz wykazuje niedobory w obszarze zaawansowanych technologii systemowych. Partnerstwo z włoskimi firmami może zapewnić dostęp do innowacyjnych rozwiązań i usprawnić wdrażanie modeli zrównoważonych. Obecność wielu firm włoskich w Polsce w sektorach takich jak energia, mechanika, logistyka i spożywczy sprzyja synergii i rozwojowi lokalnych łańcuchów dostaw.
4.3 Kluczowe obszary współpracy
W sektorze OZE włoskie firmy mogą oferować komponenty, inwertery, systemy magazynowania energii i usługi EPC dla projektów solarnych, wiatrowych i geotermalnych. W sektorze wodorowym mogą dostarczać elektrolizery, technologie magazynowania i transportu wodoru oraz zintegrowane systemy power-to-gas. W gospodarce o obiegu zamkniętym – instalacje do przetwarzania, technologie recyklingu i logistykę opartą na danych. W smart grids – automatyka, systemy monitoringu, rozwiązania z zakresu cyberbezpieczeństwa. W sektorze wodnym – technologie oczyszczania, odzysku i cyfrowego zarządzania siecią.
4.4 Formy wejścia na rynek
Firmy włoskie mogą wejść na rynek poprzez:
- wspólne przedsięwzięcia lub joint venture z partnerami lokalnymi;
- udział w projektach UE (Horizon Europe, LIFE, Interreg);
- lokalizację produkcji lub działalności operacyjnej w Specjalnych Strefach Ekonomicznych;
- udział w targach branżowych, misjach handlowych, spotkaniach B2B.
4.5 Wymierne korzyści dla włoskich firm
Wśród kluczowych atutów rynku polskiego należy wymienić: rosnące zapotrzebowanie wewnętrzne, dostępność funduszy strukturalnych, stabilne otoczenie regulacyjne UE, umiarkowane koszty operacyjne, wykwalifikowaną siłę roboczą oraz możliwość wdrażania i testowania innowacyjnych rozwiązań technologicznych w warunkach przemysłowych.
5. Wnioski
Polska jest dziś jednym z najbardziej dynamicznych rynków zielonych technologii w Europie. Komplementarność struktur przemysłowych Polski i Włoch stwarza korzystne warunki do rozwoju strategicznych partnerstw przemysłowych, technologicznych i naukowych.
W sytuacji, gdy transformacja ekologiczna staje się nadrzędnym priorytetem polityki gospodarczej i społecznej, włoskie przedsiębiorstwa mogą odegrać kluczową rolę jako dostawcy zaawansowanych technologii i partnerzy przemysłowi, realnie przyczyniając się do zrównoważonego rozwoju Polski.
